Met het oog op de Wereld Geestelijke Gezondheidsdagen 2020 willen we ons richten op een nogal zwaar, maar belangrijk en altijd aanwezig onderwerp: Postpartum depressie. Veel moeders lijden aan deze ziekte die de mooie tijd met hun pasgeboren kind langzaam bezoedelt. Het goede nieuws over dit donkere onderwerp is dat medicatie niet altijd nodig is om een lichte of matige vorm van postpartum depressie te behandelen. Dr. Henrik Norholt, een wetenschapper uit Kopenhagen, onthult alternatieven voor medicatie. Sinds 2001 bestudeert hij de effecten die babydragen heeft op de psyche van de ouder en de lichamelijke ontwikkeling van het kind.
Hoe babywearing kan helpen bij postnatale depressie
Zwangerschap is een zeer intensieve periode in het leven van een vrouw, vol emoties en dromen over het komende leven als moeder. Maar vreugdevolle verwachtingen over het eindelijk kunnen vasthouden van de baby zijn niet het enige waar toekomstige moeders aan denken. Sommigen van hen zijn ook bang om symptomen van postnatale depressie te ontwikkelen.
Deze bezorgdheid is niet ongegrond. Postpartum depressie is een ziekte die vrouwen in de vruchtbare leeftijd ernstig kan beperken. In de VS is het de belangrijkste reden voor niet-obstetrische ziekenhuisopname van vrouwen. Eén op de vijf vrouwen heeft er last van.
Het probleem is dat het gebeurt in een periode waarin de pasgeborene zich in zijn meest kwetsbare staat bevindt en zeer gevoelig reageert op de stemming en het gedrag van de moeder. Daarom kan een postnatale depressie niet alleen de ontwikkeling van het kind, maar het hele gezin zwaar beïnvloeden. Koliek, slaapproblemen, gedragsproblemen, maar ook later optredende vermindering van mentale prestaties en emotionele onaangepastheid, kunnen in verband worden gebracht met postpartum depressie van de moeder. Te vroeg stoppen met borstvoeding kan ook leiden tot postpartum depressie.
In dit artikel willen we een basisbegrip overbrengen over de emotionele reacties na de bevalling. We zullen ook bespreken waarom huid-op-huidcontact tussen ouder en kind en babydragen kunnen bijdragen aan het verlichten van postnatale depressie, omdat dit verband zelden het onderwerp is van onderzoek. Websites over ouderschap en zelfs websites over postnatale depressie bevatten bijna geen artikelen over dat onderwerp.
Hoe herken ik een postnatale depressie?
Ten eerste, wat zijn de tekenen van een postnatale depressie? Artsen maken onderscheid tussen "babyblues", die een paar dagen tot twee weken kan duren, en depressie. Symptomen van depressie duren langer en zijn veel sterker.
Dit zijn enkele typische symptomen van "babyblues":
- stemmingswisselingen
- angst
- verdriet
- nervositeit
- overstress
- huilend
- concentratieproblemen
- verlies van eetlust
- slaapproblemen
Dit zijn enkele typische symptomen van een postnatale depressie:
- depressieve stemming of extreme stemmingswisselingen
- overmatig huilen
- moeite met de band met het kind
- terugtrekking uit familie en vrienden
- verlies van eetlust of overmatig eten
- slapeloosheid of overmatig slapen
- overweldigende uitputting of verlies van energie
- geen belangstelling voor activiteiten
- extreme nervositeit en woede
- angst om geen goede moeder te zijn
- gevoelens van waardeloosheid, schaamte of schuldgevoelens
- verminderd vermogen om helder te denken, zich te concentreren of beslissingen te nemen
- sterke gevoelens van angst en paniekaanvallen
- gedachten over zelfbeschadiging of het kind kwaad doen
- terugkerende gedachten aan dood of zelfmoord
Zonder behandeling kan een postnatale depressie maanden of zelfs langer duren en het hele gezin in de problemen brengen. Het is dan ook geen verrassing dat er veel onderzoek wordt gedaan om dit type depressie te verlichten. Op dit moment zijn de meest relevante, medisch goedgekeurde vormen van behandeling praattherapie (interpersoonlijke therapie, gedragstherapie, cognitieve gedragstherapie) en behandeling met medicijnen. Medicatie gebruiken tijdens de borstvoeding is een ingewikkeld en controversieel onderwerp als het gaat om antidepressiva. Bovendien is het de vraag of die effect hebben bij de behandeling van lichte of matige vormen van depressie.
Alternatieve behandelmethoden
Er zijn nieuwe inzichten dat duurtraining, dat wil zeggen een training die de hartslag verhoogt, op dezelfde manier helpt bij depressie als medicatie dat doet. Deze inzichten zijn echter niet wijdverbreid en worden zelden gebruikt door medisch personeel dat gespecialiseerd is in depressie. Nieuwe inzichten over niet-medische, onderlinge sociale steun zijn nog onvoldoende onderzocht, maar kunnen bijdragen aan het herstel van getroffen moeders.
Afgezien van deze twee medisch goedgekeurde behandelmethoden zijn er verschillende stressbeheersingsmethoden waar weinig onderzoek naar is gedaan. Enkele daarvan zijn ontspanningstechnieken, ademhalingsoefeningen, lichaamsscreening, geleide visualisatietechnieken, aanraaktherapie, lichttherapie, acupunctuur, mindfulness meditatie, yoga, tai chi, qigong, een gezond dieet, sociale steun en journaling.
Depressie is om verschillende redenen een ingewikkelde zaak: De meeste mensen zijn zich niet bewust van de tekenen van depressie. Zelfs als iemand de symptomen van depressie herkent, is de gebruikelijke reactie ontkenning. Dat heeft vaak te maken met het zelfbeeld van de persoon: "Ik ben niet het type dat een depressie heeft. Ik moet mezelf bij elkaar rapen en doorgaan". Helaas zal deze houding de depressie waarschijnlijk verergeren. Het is een vicieuze cirkel.
Een andere reden om iemands depressie te ontkennen is de angst om als "geestelijk gestoord persoon" bestempeld te worden, vooral wat betreft een huidige of toekomstige baan. Wat de zaak nog erger maakt is dat een pasgeborene 24/7 aandacht en zorg nodig heeft, wat kan leiden tot totale uitputting. Pasgeborenen reageren meestal op de postnatale depressie van hun moeder met kolieken, slaap- en eetproblemen, wat de situatie nog erger maakt.
Op zoek naar een eenvoudige oplossing
Totale uitputting is niet de beste uitgangspositie, zoek en werk samen met een externe specialist of psychisch adviseur. Zelfs gezonde moeders vermijden meestal contact met familie en vrienden in de tijd na de bevalling, omdat het proces van aanpassing van ouder en kind aan elkaar te kwetsbaar en energieverslindend kan zijn.
Een eenvoudige oplossing vinden in de strijd tegen postnatale depressie zou alles een stuk gemakkelijker maken. Was er maar een uitweg uit deze toestand die niet te veel van de energie van de moeder zou vergen, waar geen andere mensen bij betrokken zijn en die thuis in praktijk gebracht kan worden - en dat alles zonder dat je iemand hoeft te vertellen dat je depressief bent....
Een onlangs gepubliceerd Canadees onderzoek wekt hoop bij jonge moeders.
De studie onderzocht twee licht aangedane groepen vrouwen uit de middenklasse. In de eerste maand na de geboorte initieerde de eerste groep een paar uur per dag lichamelijk contact tussen hen en de baby (wat ze ook deden). Deze suggestie werd niet gedaan aan de tweede groep, en het bleek dat de moeders uit de tweede groep in feite weinig of geen fysiek contact met hun pasgeborenen initieerden in de eerste maand. Symptomen van depressie werden in beide groepen aangetroffen in de eerste week en na één, twee en drie maanden.
De moeders die dagelijks lichamelijk contact hadden met hun baby's vertoonden echter significant lagere waarden op de depressieschaal (wat betekent dat ze minder depressief waren) toen de baby ongeveer een week oud was en zelfs lagere waarden na een maand. In de tweede en derde maand, waarin de symptomen van depressie in beide groepen vrij laag waren, werden geen verschillen gevonden. Voor de meeste moeders in beide groepen lagen de symptomen van depressie onder het risiconiveau. Sommige vrouwen vertoonden echter waarden boven de risicogrenzen en leden daardoor meer. Die moeders behoorden allemaal tot de tweede groep zonder intensief lichamelijk contact.
Een blik op de fysiologische stressmarker, het niveau van cortisol dat 's ochtends in het speeksel wordt gevonden, gaf aan dat de moeders met intensief lichamelijk contact een sterkere daling van cortisol vertoonden gedurende de eerste maand na de bevalling dan de moeders van de tweede groep.
Deze studie was de eerste die het effect onderzocht van fysiek contact tussen moeder en kind op symptomen van depressie over een periode van meerdere maanden. Het leverde belangrijke inzichten op, en fungeert als een bron van inspiratie.
Lichaamsbeweging en frisse lucht versus antidepressiva
Moeders, die de voordelen van nauw contact met hun baby hebben ervaren, willen meestal graag babydragen proberen door een draagdoek of draagzak te gebruiken. Dat stelt de moeder in staat haar dagelijkse bezigheden te verrichten terwijl ze dicht bij haar baby is. Zo kan ze haar baby - en zichzelf - voorzien van vitale en aan de leeftijd aangepaste prikkels.
Als babydragen wordt gecombineerd met een snelle ochtendwandeling, verbeteren de lichaamsbeweging en het natuurlijke licht het effect. Interessant genoeg is gebleken dat lichttherapie (blootstelling aan zonlicht of elektrische bronnen die lijken op zonlicht) en lichamelijke activiteit effectiever zijn dan gewone antidepressiva. Onderschat dus niet de kracht van zonlicht en frisse lucht.
Stap voor stap de barrières van sociaal isolement doorbreken met ochtendwandelingen kan het verlangen versterken om andere moeders te ontmoeten en te praten over de vreugden en ontberingen van het moederschap. Als je de enige in je vriendengroep bent die onlangs een kind heeft gekregen, heb je de mogelijkheid om je aan te sluiten bij een van de vele babydragen groepen die nu overal opduiken. Deze groepen organiseren meestal regelmatig open bijeenkomsten in cafés of nabijgelegen etablissementen. De bijeenkomsten zijn de perfecte gelegenheid om zinvolle en inspirerende vriendschappen te vormen. Als je geen babydragen groep bij jou in de buurt kunt vinden, kun je gewoon zelf een groep oprichten. Meer informatie daarover vind je op http://babywearinginternational.org/.
Je kunt je ook aansluiten bij een trainingsgroep voor moeders. Onderzoekers hebben ook het positieve effect bevestigd van het ontvangen en geven van sociale steun in de vorm van vrijwilligerswerk en het doen van liefdadigheidswerk.
Je zult zien: Deze eenvoudige stappen zullen zeker helpen om lichte of matige vormen van depressie te verlichten.